Roteiro “As aves na trampa do vento”

O vindeiro domingo 26 de marzo achegarémonos ata a Mariña, e será Manolo Miranda, de Mariña Patrimonio quen nos guíe neste roteiro.

O percorrido consta duns 10Km e ten unha dificultade baixa/moderada, comezará en Morás e rematará no faro de Punta Roncadoira.

O punto de encontro será o lugar onde se atopaba a antiga baleeira do Portiño de Morás. Aquí, Lucía Sánchez Meitín, especialista en cultura e patrimonio do Concello de Xove, falaranos da historia da baleeira e o que significou para a zona. Dende este punto comezaremos a andaina pasando pola canteira de Cabo Morás e mailo lugar onde se fabricaron os dolos empregados na construción dos diques do porto de Alúmina.

A continuación, tomaremos o sendeiro que percorre o fermoso litoral de Xove, probablemente o mellor conservado da Mariña luguesa. Durante este traxecto pasaremos pola Atalaia, polas inmediacións da Illa de Ansarón, subiremos ata o monte da Vela, desde onde poderemos contemplar unhas magníficas vistas, e comezaremos o descenso ata a fermosa aldea de Portocelo, en cuxa praia faremos unha parada para xantar.

Tralo xantar, colleremos camiño do castro e das ruínas do mosteiro de San Tirso. Desde este lugar, faremos outra pequena subida até o Monte Castelo e finalmente dirixirémonos ao faro de Punta Roncadoira, onde poñeremos punto e final a este roteiro.

• 

• 

• 

ROTEIRO A depredación a mantenta das nosas florestas

A cidade de Lugo ten a sorte de contar cunha contorna deseñada polos río Miño, e Rato e a multitude de regos que os alimentan. Corredoiras con muros de xunta seca, conectan carballeiras e os numerosos núcleos rurais existentes ao redor da cidade. De forma silandeira, o rural perméase no urbano, sendo esta paisaxe en mosaico o pulmón verde da cidade de Lugo.

A previsión da conctrución da rolda leste, unha autovía urbana, de dobre carril e mediana que pretende unir a rotonda da estrada da Fonsagrada e a rotonda da Tolda vai afectar de xeito irreversíbel a nosa paisaxe, afectando a cursos fluviais, destruíndo carballeiras, camiños tradicionais e recluíndo os núcleos de Bosende e Barbaín entre dúas autovías. Unha infraestrutura innecesaria, e que ademais do grave impacto ambiental e social, vai supoñer o desembolso de 20M€ para aforrar 5 minutos nun traxecto que na actualidade supón apenas 7 minutos a través do Paseo do Rato.

Porque “Non se pode amar o que non se coñece, e non se defende o que non se ama”, o vindeiro domingo 26 dentro do programa de roteiros de ADEGA-Lugo camiñaremos pola zona afectada por este proxecto, faremos un percorrido circular de 14 km e de dificultade baixa.

O punto de encontro será na praza de Fontiñas, na representación turística do Km100 do Camiño Primitivo. Seguiremos o trazado do Camiño Primitivo polo Barrio da Chanca e Castelo de Arriba. Cruzaremos a autovía que conecta a Rotonda da Fonsagrada co HULA (primeiro tramo construído da rolda leste) dende onde teremos unha boa perspectiva do punto de entronque da infraestrutura coa rotonda da Estrada da Fonsagrada. Pasaremos polos núcleos de Barbaín e Bosende. Achegarémonos ata o Paseo do Rato, ao centro de interpretación Terras do Miño, e ás hortas urbanas, que se verán fortemente afectadas por este proxecto, que pasa a escasos metros das parcelas.

Dende aquí achegarémonos ata a rotonda da Tolda (punto de entronque da rolda leste), e subiremos ata San Fiz. Neste punto teremos unha boa perspectiva do val do río Rato, e da destrución que esta infraestrutura pode xerar. Camiñaremos pola emblemática carballeira de Montirón, atravesaremos o Parque de Sanxillao para rematar no punto de partida en Fontiñas.

ROTEIRO Mámoas e petróglifos: custodiando ós nosos ancestros

O vindeiro domingo 15 de xaneiro achegarémonos ata Friol. Contaremos co investigador Brais Rodríguez Romero gran coñecedor do megalitismo da zona e co historiador Javier Gómez Vila, que nos guiarán neste percorrido a través da grande riqueza patrimonial do Concello de Friol.

Partiremos dende a capitalidade (Café Friol) e finalizaremos na aldea central da parroquia de Serén. No traxecto atoparemos castros, capelas, medorras, petróglifos e manifestacións naturais como as “Penas do Freire” ou as “Penas do Gas”. Pasaremos polas fincas Esterpeiro e Lamelos que ADEGA ten en custodia, grazas ao acordo asinado a principios do ano 2022 con Carmen Perez Vázquez da casa de Covas de Serén, socia que tamén fixo a doazón á Fundación Eira da Xoana, da parcela Rego Salgueiro.

No noso camiño pasaremos pola casa do escritor, xornalista e filósofo friolés Celestino Fernández de la Vega. Na senda do fermoso Río Narla, atoparemos o muíño de Serén, e o campamento Castrexo da asociación de divulgación e recreación histórica Castronela, para logo seguir polo vello camiño de Friol / Guldriz que nos deixará diversas manifestacións humanas como a medorra e o petróglifo da Necrópole Megalítica Costa de Mera situada na finca Rego Salgueiro.

A necrópole Megalítica Costa de Mera, ten 34 metros de diámetro e 2 m de altura, foi descuberta por Juan Núñez Jato a finais dos anos oitenta do século pasado. Conserva sete pedras da cámara megalítica, sen tampa cobertoira, removidas da súa posición orixinal. Posteriormente foi visitada por Parcero Oubiña e Otero Vilariño que documentaron nun dos esteos uns cruciformes de factura posterior. No mes de maio de 2021, localizouse na cara interna inferior dun dos esteos do dolmen un motivo inexistente na provincia de Lugo e moi escaso no megalitismo galego, trátase dunha magnífica representación do sol formado por catorce liñas radiais que parten dun círculo.

O percorrido é lineal, de 15 Km de lonxitude e dificultade baixa.

ROTEIRO O Miño ameazado en orixe (Meira)

Este domingo 18 de decembro, contaremos coa participación da Plataforma Alto Miño Eólica Así Non, que nos guiarán neste roteiro no que comprobaremos a magnitude do desenrolo de renovábeis no noso País.
O punto de partida deste roteiro será no centro de Meira. Xa na propia vila somos conscientes da afectación social e patrimonial do actual desenvolvemento eólico, pois parte da vila queda dentro da poligonal do proxecto Ventisca e a outra ao proxecto eólico Monzón. Veremos o trazado da liña de evacuación, con afectación, dada a súa proximidade ao Mosteiro de Santa María, catalogado como Ben de Interese Cultural. Coñeceremos algo máis deste ben patrimonial.
O autobús deixaranos nas proximidades do Alto do Pereiro, punto de inicio da ruta circular, duns 5Km de percorrido polos terreos afectados polo parque eólico Monzón, zona cunha grande actividade agrícola e gandeira. Dende o alto seremos conscientes da grande cantidade de aeroxeneradores xa implantados e en funcionamento nas serras estremeiras, como as da Cruz da Cancela, Campo do Oso ou San Martiño de Corbelle.
Unha vez rematada a andaina colleremos novamente o autobús para retornar a Meira e xantar ao cuberto no Cabanón.
Dende aquí achegarémonos ata Cirio, en Pol, para ver a magnitude dos eólicos xa instalados e en funcionamento, similares aos proxectados nas centrais eólicas de Meira. Ademais coñeceremos a Ermida da Nosa Señora das Neves.

A dificultade deste roteiro é baixa.

Roteiro “O corazón da Galiza. Biodiversidade, auga e terra”

Volta arredor da Finca de Quintas. Serpentinas de Melide.

Distancia: Entre 8 e 10 km, dependendo do estado dos camiños polas chuvas. Dificultade baixa.

A Finca de Quintas foi un espazo agrogandeiro de case 200 ha no centro de Galicia, nunha zona relativamente chan entre a Serra do Careón e o río Ulla: unha paisaxe pouco habitual en Galicia á que contribúe decisivamente o peculiar substrato xeolóxico de rochas serpentiníticas.

Zona transitada polo lobo, cunha elevada riqueza de aves e, sobre todo, con vexetación e flora de extraordinaria rareza, que acolle varias especies exclusivas a nivel mundial, catalogadas en perigo crítico de extinción a raíz da acelerada transformación do uso da terra desta comarca nas últimas décadas.

Ler máis: Roteiro “O corazón da Galiza. Biodiversidade, auga e terra”

Neste contexto, a Xunta de Galicia anunciou que quere instalar sobre esta xoia natural unha fábrica de celulosas para elaborar fibras textís a partir de madeira de eucalipto.

No roteiro daremos volta a toda a finca, a ambas marxes do río Seco, limite entre os concellos de Palas de Rei e Santiso, reivindicando a vital importancia de deter a perda de biodiversidade para a saúde do planeta e para un desenvolvemento humano sustentable.